Makaleler
2) Müennes İsim: Canlı varlıkların dişilerine veya gramer bakımından dişi kabul edilen (kendisinde dişilik alâmeti bulunan) cansız varlıklara verilen isimdir.
MÜENNESLİK ALAMETLERİ
- Canlı varlıkların doğal olarak dişilerine verilen isimler:
ÖRNEK:
Örnek:
- بِنْتٌ: Kız Çocuk
- مُعَلِّمَةٌ: Bayan Öğretmen
- نَاقَةٌ:Dişi Deve
- أمٌّ:Anne
2) İsimlerin sonlarına getirilen yuvarlak te yani ta-i merbuta(ة )
| Müennes Kelime | Müenneslik Alameti | Anlamı |
| مِظَلَّةٌ (mizalletun) | ة ta-i merbuta | Şemsiye |
| نَظَّارَةٌ (nazzaratun) | ة ta-i merbuta | Gözlük |
| مَدْرَسَةٌ(medrasetun) | ة ta-i merbuta | Okul |
| ناَفِذَةٌ (nafizetun) | ة ta-i merbuta | Pencere |
NOT: Aslında “ ة “ ta-i merbuta dişilik alametidir.Ama bazı istisnai durumlar vardır :
- حَمْزَة
Bu kelimede dişilik alametlerinden “ ta-i merbuta” bulunmasına rağmen gerçekte bir erkek ismidir .Bunun gibi birkaç istisna isim vardır ve bunları Türkçede de kullandığımız için kolaylıkla anlayabiliriz.
3) İsimlerin sonlarına getirilen ve “ ى ” şeklinde yazılan elif-i maksura:
| Müennes Kelime | Müenneslik Alameti | Anlamı |
| صُغْرَى (suğra) | “ ى ” elif-i maksura | En küçük |
| حُبْلَى (hubla) | “ ى ” elif-i maksura | Hamile |
| عَطْشَى(atşa) | “ ى ” elif-i maksura | Susamış bayan |
| سَلْمَى (Selma) | “ ى ” elif-i maksura | Bayan ismi |
| بُشْرَى (Büşra) | “ ى ” elif-i maksura | Müjde |
NOT: فَتًى (genç erkek)
-مُصْطَفَى – مُوسَى ….
Bu kelimelerde dişilik alametlerinden “ ى ” elif-i maksura bulunmasına rağmen gerçekte erkek (müzekker) varlıklara ait isimlerdir.
4) İsimlerin sonlarına getirilen ve “ اءُ ” şeklinde yazılan elif-i memdude:
| Müennes Kelime | Müenneslik Alameti | Anlamı |
| زَرْقَاءُ | “ اءُ ” elif-i memdude | Mavi |
| حَدْبَاءُ | “ اءُ ” elif-i memdude | Kambur |
| شَقْرَاءُ | “ اءُ ” elif-i memdude | Sarışın |
| صَحْرَاءُ | “ اءُ ” elif-i memdude | Çöl |
Gerçekte dişi bir canlıya ait olmadığı ve müenneslik alamaetlerinden herhangi birini taşımadığı halde müeenes olarak kabul edilen bazı isimler vardır .Onları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Semai müennes: Belli bir kâideye dayanmayan, Araplardan işitildiği gibi müennes kabul edilen kelimelerdir.
Örnek
*شَمْسٌ : Güneş
* نَفْسٌ : Nefis
* أرْضٌ : Yer, arazi
* حَرْبٌ : Harp, savaş
* رِيْحٌ : Rüzgar
* نَارٌ : Ateş
* بِئْرٌ : Kuyu
NOT: Bir kelimenin semai müennes olup olmadığını anlamanın tek yolu onları ezberlemektir.Şimdiden kolay gelsin.
- Vücudumuzdaki çift olan organlar da müennes sayılmaktadır:
*قَدَمٌ :ayak
*يَدٌ : el
*عَيْنٌ: göz
*أذُنٌ :kulak
- Kabile, köy, şehir, devlet isimleri de müennes (dişi) sayılmaktadır:
*قُرَيْشٌ : Kureyş
*مَكَّةٌ : Mekke
*تُرْكِيَا : Türkiye
*مِصْرٌ : Mısır
4) Canlı veya cansız , akıl sahibi olmayan topluluk isimleri:
*اَشْهُر: Aylar
*اَطْعِمَةٌ:Yemekler
*أَبْقارٌ:İnekler
*أشْجَارٌ :Ağaçlar