Makaleler
Sıra sayıları
Bu sayılar varlıkların bir sıra içindeki yerlerini, baştan veya sondan kaçıncı sırada olduklarını bildiren sayılardır. Sıra sayıları, sayılan kelimelerden sonra gelir. فَاعِلٌ kalıbında düzenli bir sıfat yapısı gösterir. Sayılana yer yönden uyar. Kullanıldığı isimle sıfat tamlaması oluştururlar.
| Birinci |
اَلْأَوَّلُ ث اَلْأُلَى |
| İkinci |
اَلثَّانِى ث اَلثَّانِيَةُ |
| Üçüncü |
اَلثَّالِثُ ث اَلثَّالِثَةُ |
| Dördüncü |
اَلرَّابِعُ ث اَلرَّابِعَةُ |
| Beşinci |
اَلْخَامِسُ ث اَلْخَامِسَةُ |
| Altıncı | اَلسَّادِسُ ث اَلسَّادِسَةُ |
| Yedinci |
اَلسَّابِعُ ث اَلسَّابِعَةٌ |
| Sekizinci |
اَلثَّامِنُ ث اَلثَّامِنَةُ |
| Dokuzuncu |
اَلتَّاسِعُ ث اَلتَّاسِعَةُ |
| Onuncu |
اَلْعَاشِرُ ث اَلْعَاشِرَةُ |
11-19 arası sıra sayıları: Bunlara “mürekkeb sıra sayıları” denir. Bu sayıların sonu üstün olarak mebnidir.(Yani son harekeleri değişmez. Cümledeki yerleri ne olursa olsun her zaman üstün hareke alırlar. ) Örnekler:
جَاءَ الطَّالِبُ الثَّالؤثَ عَشَرَ On üçüncü öğrenci geldi.
رَاَيْتُ الطَّالِبَ الثَّالِثَ عَشَرَ On üçüncü öğrenciyi gördüm.
سَلَّمْتُ عَلَى الطَّالِبِ الثَّالِثَ عَشَرَ On üçüncü öğrenciye selam verdim.
11-19 arasındaki sıra sayıları marife isme sıfat olduklarında birinci sayılar harfi tarif alır, ikinci sayıları almaz.
On birinciاَلْحَادِىَ عَشَرَ ث اَلْحَادِيَةَ عَشَرَةَ
On ikinciاَلثَّانِى عَشَرَ ث اَلثَّانِيَةَ عَشَرَةَ
On üçüncüاَلثَّالِثَ عَشَرَ ث اَلثَّالِثَةَ عَشَرَةَ
On dördüncüاَلرَّابِعَ عَشَرَ ث اَلرَّابِعَةَ عَشَرَةَ
On beşinciاَلْخَامِسَ عَشَرَ ث اَلْخَامِسَةَ عَشَرَةَ
On altıncıاَلسَّادِسَ عَشَرَ ث اَلسَّادِسَةَ عَشَرَةَ
On yedinciاَلسَّابِعَ عَشَرَ ث اَلسَّابِعَةَ عَشَرَةَ
On sekizinciاَلثَّامِنَ عَشَرَ ث اَلثَّامِنَةَ عَشَرَةَ
On dokuzuncuاَلتَّاسِعَ عَشَرَ ث اَلتَّاسِعَةَ عَشَرَةَ
20, 30, 40 gibi onluk sayılarda cinsiyet bakımından sayılan kelimeyle uygunluk aranmaz. Müzekker ve müennes kelimeler için ortak kullanılır.
Yirminciاَلْعِشْرُونَ
Otuzuncuاَلثَّلاَثُونَ
Ellinciاَلْخَمْسُونَ
KESİRLİ SAYILAR
Kesirli sayı, bir varlığın eşit parçalarının bir kısmını belirten sayılardır. Onda bir, üçte bir gibi.
(1/ ) üçte birden, (1/10) onda bire kadar olan kesirli sayılar ( فُعُلٌ ) veya ( فُعْلٌ ) vezninde gelir. Her iki kalıbında çoğulu (اَفْعَالٌ ) vezninde gelir.
1/2نِصْفٌ ج اَنْصَافٌ
1/3ثُلُثٌ ج اَثْلاَثٌ
1/4رُبُعٌ ج اَرْبَاعٌ
1/5خُمُسٌ ج اَخْمَاسٌ
1/6سُدُسٌ ج اَسْدَاسٌ
1/7سُبُعٌ ج اَسْبَاعٌ
1/8ثُمُنٌ ج اَثْمَانٌ
1/9تُسُعٌ ج اَتْسَاعٌ
1/10عُشُرٌ ج اَعْشَارٌ
3/5ثَلاَثَةُ اَخْمَاس
5/7خَمْسَةُ اَسْبَاع