Makaleler

I) İSİMLERDE TESNİYE

Daha önce gördüğümüz gibi mâzî fiilleri tesniye yaparken (iki kişiye çevirirken) gâibte elif (اَ ) muhatapta (تمُاَ ) mütekellimde ise ناَ getiriyorduk:

كَتَبْناَ

كَتَبْتُماَ

كَتَبَتاَ

كَتَباَ

İsimlerin tesniye durumu ise fiillerinkinden başkadır:

İsimlerin tesniye yapılmasında kaide:

a) Fâil ya da mübteda haber gibi merfû (ötre) olması gereken durumlarda müfred (tekil) ismin sonuna (آنِ-) takısı eklenir. Örnekler:

	اَلْبَيْتُ	ev		اَلْبَيْتاَنِ	iki ev
	اَلْبِنْتُ	kız		اَلْبِنْتاَنِ	iki kız
	اَلْمَرْأَةُ	kadın		اَلْمَرْأَتاَنِ	iki kadın
	خَالِدٌ	Halit		خاَلِداَنِ	iki Halit
	اَلْاِبْنُ	oğul		اَلْاِبْناَنِ	iki oğul
	اَلرَّجُلُ	adam		اَلرَّجُلاَنِ	iki adam
	فَرَسٌ	kısrak		فَرَساَنِ	iki kısrak
	حِصاَنٌ	at		حِصاَناَنِ	iki at
	فَاطِمَةُ	Fatma		فاَطِمَتاَنِ	iki Fatma
	وَلَدٌ	çocuk		وَلَداَنِ	iki çocuk
ذَهَبَ الْوَلَدانِ هُنَاكَ.			İki çocuk oraya gitti.
اَلْوَلَداَنِ صَغِيرَانِ.			İki çocuk küçüktür.

Not: Kelimenin başında harf-i tarif olursa o kelime marife, olmazsa nekredir.

هُماَ مُؤْمِناَنِ.	O ikisi mü’mindir.	أَنْتُماَ مُؤْمِناَنِ.	İkiniz müminsiniz (müz).
Haber Mübtedâ		Haber Mübtedâ

Genel Cümle Örnekleri:

	هُوَ مُؤْمِنٌ.	O mü’mindir.				أَنْتَ مُؤْمِنٌ.			Sen mü’minsin (müz).
	هِيَ مُؤْمِنَةٌ.	O mü’mindir (müe).					أَنْتِ مُؤْمِنَةٌ.		Sen mü’minsin (müe).
	هُماَ مُؤْمِنَتاَنِ.	O ikisi mü’mindir.				أَنْتُماَ مُؤْمِنَتاَنِ.			İkiniz müminsiniz (müe).
	أَناَ مُؤْمِنٌ.	Ben mü’minim.			أَنْتُماَ طاَلِباَنِ.				İkiniz öğrencisiniz.
	نَحْنُ مُؤْمِناَنِ.	İkimiz mü’miniz.				أَيْنَ الْقَلَماَنِ ؟			İki kalem nerede?
	أَيْنَ التِّلْميِذاَنِ ؟	İki öğrenci nerede?				أَيْنَ السَّياَّرَتاَنِ؟			İki araba nerdedir?
	أَيْنَ التِّلْميِذَتاَنِ ؟	İki öğrenci nerede? (müe)						هُماَ مُساَفِراَنِ.	O ikisi yolcudur.
	اَلْمُديِراَنِ جَديِداَنِ.	İki müdür yenidir.		اَلْحَقيِبَتاَنِ جَديِدَتاَنِ.					İki çanta yenidir.
	هَذاَنِ كِتاَباَنِ.	Bu iki kitaptır.	وَصَلَتْ تِلْمِيذَتاَنِ أَمْسِ.							İki öğrenci dün vardı (ulaştı).
أَيْنَ الْوَلَدُ وَ واَلِدُهُ ؟					Çocuk ve babası nerede?
هُماَ فِي الصَّيْدَلِيَّةِ.					O ikisi eczanededir.
اَلتِّلْميِذاَنِ فَهِماَ الدَّرْسَ.					İki öğrenci dersi anladı.
فَهِمَ التِّلْميِذاَنِ الدَّرْسَ.					İki öğrenci dersi anladı.

b) Tesniye ismin mecrûr (esreli) veya mansûb (üstün) okunması gereken durumlarda müfred (tekil) ismin sonu üstün yapılarak (يْنِ- ) eklenir.

اَلْبَيْتُ	ev	اَلْبَيْتَيْنِ	iki ev
اَلْبِنْتُ	kız	اَلْبِنْتَيْنِ	iki kız
اَلْمَرْأَةُ	kadın	اَلْمَرْأَتَيْنِ	iki kadın
خَالِدٌ	Halit	خاَلِدَيْنِ	iki Halit
اَلْاِبْنُ	oğul	اَلْاِبْنَيْنِ	iki oğul
اَلرَّجُلُ	adam	اَلرَّجُلَيْنِ	iki adam
فَرَسٌ	kısrak	فَرَسَيْنِ	iki kısrak
حِصاَنٌ	at	حِصاَنَيْنِ	iki at
فَاطِمَةُ	Fatma	فاَطِمَتَيْنِ	iki Fatma

Cümle Örnekleri:

	كَتَبْتُ دَرْسِي بِقَلَمَيْنِ.	Dersimi iki kalemle yazdım.
	شاَهَدْتُ الْوَلَدَيْنِ فِي السُّوقِ.	İki çocuğu çarşıda gördüm.
	جَلَسَ الْوَلَدَانِ عَلَى الْكُرْسِيَّيْنِ.	İki çocuk iki sandalyeye oturdular.
	أَخَذْتُ كِتاَباً مِنَ الرَّجُلَيْنِ.	İki adamdan bir kitap aldım.
	وَجَدَ الْمَرْأَتَيْنِ.	İki kadını buldu.
	قَرَأْتُ كِتاَبَيْنِ فيِ الشَّهْرِ.	Ayda iki kitap okudum.
	ذَهَبْتُ فيِ الشَّهْرِ اِلَى صَديِقَيْنِ.	(Bir) Ayda iki arkadaşa gittim.
	حَضَرَ أَخِي قَبْلَ سَنَتَيْنِ.	Kardeşim iki sene önce geldi.
	شَرَحَتِ الْأُسْتاَذَةُ الدَّرْسَيْنِ.	Öğretmen iki dersi açıkladı.
	كَتَبَتْ فاَطِمَةُ الدَّرْسَيْنِ.	Fatıma iki ders yazdı.
	شَكَرَتِ الْمُدِيرَةُ الطاَّلِبَتَيْنِ.	Müdür iki öğrenciye teşekkür etti.
	أَخِي كَتَبَ رِساَلَتَيْنِ فِي الشَّهْرَيْنِ.	Kardeşim iki ayda iki mektup yazdı.
ذَهَبَتِ الْمُدِيرَةُ إِلَى الْمَدْرَسَةِ مَعَ الْمُدَرِّسَتَيْنِ. Müdür okula iki öğretmenle gitti.